Türkiye’nin İsrail’e yönelik aldığı ihracat kısıtlaması kararının ardından İsrailli ihracatçılar, temin ettikleri ürünleri nasıl almaya devam edeceği yönünde arayışlara girdi. İsrail’de yayınlanan günlük finans gazetesi olan Globes’ta, “İsrailli ithalatçılar Türkiye’den dolaylı yolları inceliyor” başlıklı dikkat çeken bir haber yayınlandı. Yazıda, Türk mallarını Slovenya limanları üzerinden getirmeyi düşündükleri ve oradan başka gemilere yükleyerek İsrail’e getirme seçeneğinin değerlendirildiği ifade edildi.
Ticaret Bakanlığı, 9 Nisan’dan itibaren geçerli olmak üzere İsrail’le 54 üründe ihracata kısıtlama getirildiğini duyurmuş ve kısıtlama kararının, Gazze’de ateşkes ilan edilene kadar devam edeceğini ifade etmişti. Ticari ilişkiler kısıtlandı ancak İsrail, Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 13’ncü ülke konumunda yer alıyor. Türkiye’nin sektörlere göre İsrail’e yaptığı ihracatta ise ilk sırada çelik gelirken onu, kimyevi maddeler, otomotiv endüstrisi, elektrik- elektronik ve konfeksiyon ürünleri takip ediyor. İsrail finans gazetesi Globes’te yer alan yazıda, bu kısıtlama kararını nasıl delinebileceğine yönelik alternatif seçenekler kaleme alındı.
İSRAİL’E KISITLAMA SONRASI DOLAYLI İTHALAT
Yazıda, “Konuya yakın kaynaklar, Globes’un İsrailli ithalatçıların Türk mallarını Slovenya limanları üzerinden getirmeyi düşündüğünü söyledi. İsrailli ithalatçılar, Türkiye’nin İsrail’e 54 ürünün ihracatını yasaklama kararını öğrendikten sonra Türk mallarının dolaylı ithalat yollarını incelemeye Salı günü başladılar.” ifadeleri kullanıldı.
ÜRÜNLERİ FARKLI ÜLKE LİMANLARI ÜZERİNDEN ALMA SEÇENEĞİ
Yazıda, kısıtlama kararını delmek isteyen İsraillilerin bulduğu yollardan birisinin farklı ülkelerin liman seçeneği olduğunun altı çizildi. Slovenya’nın Koper veya Ljubljana limanlarına ve oradan da İsrail’e teslimatın yapılmasını düşünen ithalatçılar, taşıma senedi üzerinde İsrail’de bir teslimat limanı listelenmesi halinde sevkiyatın bloke edileceği endişesini taşıyor ancak ülkeler arasında para transferine ilişkin hâlâ herhangi bir kısıtlama bulunmuyor.
Slovenya Koper Limanı“ÖDEMENİN NEREDEN GELDİĞİNİ KONTROL EDEMİYORLAR”
Habere göre, Türkiye’den ithal edilen ürünlerin evraklarda İsrail yerine başka bir ülkenin limanı olarak gösterilmesi yeterli. “Eğer evraklarda Slovenya’nın Koper Limanı olarak görünüyorsa, dünyanın en zorlu gümrüklerinden biri olarak kabul edilen Türk gümrükleri bile pratikte nihai varış yerini tam olarak araştıramayacaktır. İsrail’e ihracatı yasaklanan ancak dünyanın birçok ülkesine rutin olarak ihraç edilen 54 ürün arasında yer alan herhangi bir mal için ödemenin nereden geldiğini kontrol etme görevini üstlenemiyorlar.” denildi.
BAŞKA GEMİYE YÜKLENEREK İSRAİL’E GÖNDERMEYİ DÜŞÜNÜYORLAR
Globes’te yer alan yazıda, “İsrailliler, daha yakın olan Kıbrıs’ın düşmanca ilişkileri nedeniyle Türkiye ile çalışmaması nedeniyle Sloven seçeneğini düşünüyor. Öte yandan Slovenya’nın Koper kentindeki gümrüklerle çalışmanın kolay olduğu düşünülüyor. Mallar Slovenya şehrine veya başka bir üçüncü ülkedeki herhangi bir limana varır varmaz, ister tam ister kısmi konteyner olsun, mallar rıhtım kenarında boşaltılabilir. Bu aşamada yerel gümrüğe malların girmeyeceği bildirilir. Ülkede taşıma senedi (konşimento) değiştirilir ve mallar başka bir gemiye yüklenir ve oradan nihai varış noktasına (İsrail) gönderilir.” ifadelerin kullanıldı
NAKLİYE MASRAFLARI 2 KATINDAN FAZLASINA ÇIKACAK
Bu prosedürün nakliye masraflarını iki katından daha fazlasına çıkarabileceği ve Türkiye’den İsrail’e doğrudan nakliye yalnızca birkaç gün sürerken, Slovenya üzerinden nakliyenin üç hafta süreceği ifade edildi. Ancak malı üretip doğrudan teslim edemeyen Türk tedarikçilerin olduğu durumlarda bunun makul bir çözüm olduğunun altı çizildi.
